Een bekende familie uit het kunstenaarsdorpje Bergen vond het een goede gewoonte om tussen Kerst en Nieuwjaar een wat we kunnen noemen “jour” te houden. Zorgvuldig geselecteerde kennissen van het afgelopen jaar kregen daartoe een gepaste uitnodiging om zich “ well dressed” te melden in hun ruime villa. Naar gewoonte mocht een bevriend kunstenaar deze uitnodiging vorm geven onder het gekozen motto “Between Highlights”. Hierbij beogend dat oude - nieuwe kennissen en vrienden zich in een gepaste mengvorm hun gezamenlijkheid nader mochten uitmeten. Dat dit een zakelijke ondertoon had , met de uitdrukkelijke nadruk op ondertoon, kunnen we niet onderkennen. De villa mocht er dan ook zijn, aan de wanden verantwoorde kunst, her en der wat staand figuratief beeldhouwwerk. De tuin was ontdaan van vallend gebladerte en voor de vroege duisternis poogde de tuinverlichting een helderheid te bieden aan meer kunst.
De hapjes en drankjes met het aanpalend genoegen tot stevige spijs presenteerden zich discreet op verschillende tafels. De catering was dit keer in de vertrouwde handen van een, met zorg uitgekozen, Indische kokkin. De door haar toebereide spijzen waren reeds in een vroeger stadium uitvoerig geproefd door een klein gezelschap kenners. Door het woord Indie te gebruiken mocht men veronderstellen deze vrouw ook nog oude recepten wilde gebruiken gangbaar in de koloniale tijd. Immers de Nederlanders waren wel gedwongen zich te gewennen aan inheems voedsel. Het vaderland was ver; in afstand en tijd. Men moest zich daarom ” behelpen”.
Uit de geschetste voorbereidingen kan men concluderen dat het onderwerp van dit jaar Bali mocht heten. Veel van de genodigden waren innig met dit prachtige eiland niet alleen als genieters van natuur en cultuur maar ook in enige vorm van zakelijk gewin. Binnen deze voortreffelijke ambiance konden nieuwe ondernemingen tot een zekere rijpheid komen, althans, dat was de bedoeling.
In de vallende schemering reden de auto’s voor.
Dat op dezelfde tijd aan de andere kant van de aardbol het hanengekraai de ontluikende dag aankondigde, is een vaststaande regel binnen de draaiing van de aarde. Het dorpje op het eiland hernam ook hier zijn dagelijkse ritme.
In tegenstelling tot een tiental jaren geleden had er een duidelijke verandering plaats gevonden. Vroeger woonde men op het strand, deels in woningen boven het water. De kleine vissersbootjes op het strand getrokken of vast gemaakt aan de funderingsbalken van het huis. Verandering was gekomen toen op een ongenoemde dag een aantal keurig geklede heren, gecompleteerd door de politiecommissaris van het district en de dorpsoudste langs het strand liepen. De uitrustende vissers rookten hun kretek en zagen het voorbijkomende belangrijke spul met enig wantrouwen aan. De ongewone aanblik van dit gezelschap mocht zeker iets betekenen en dat, zo had men ondervonden, zelden iets in positieve zin.
Het bezoek zou binnen enige weken een vervolg hebben.. Tot verbazing van de omwonenden werd er op het behoorlijk brede oplopende strand een grote tent neergezet.. Banken en tafels, zelfs een voorziening voor sappen en het begeerde pils was ruim aanwezig. De districtsbestuurder en dorpsoudste nodigden iedereen uit om de plannen aan te horen die men voor ogen had. Dit mocht de nieuwsgierigheid prikkelen en zeker de aangerukte hoeveelheid dranken wilden de belangstelling in de goede richting stuwen. Men nam er een dag voor. Dit ook om een ieder te laten zien welke veranderingen er zouden komen.
De eerste spreker was de districtsbestuurder. Niemand kende hem, maar gezien zijn uniform, moest hij wel belangrijk zijn. Hij deelde mee dat men oog had voor de veranderde weersomstandigheden en er gevaar voor de bevolking kon dreigen. De laatste jaren waren aardbevingen en enorme vloedgolven regelmatig teruggekeerd. De Wereldgezondheidsorganisatie werd hier attent op gemaakt en men had dit gebied als project aangewezen als proef om de bevolking een veiliger onderkomen te bieden. Zelf wist hij ook niet dat het juist dit gebied was, men had hem dit uit Djakarta medegedeeld, de centrale regering dus. Hij keek na deze worden voldaan in het rond, van zijn belangrijke functie bewust en gaf graag het woord aan hem die plannen uitwerkte voor een andere veiliger plek, meer landinwaarts.
Intussen konden de verzamelde dorpsmensen foto ‘s en filmpjes zien van plekken waar die tsunami had plaats gevonden. Dat hakte er emotioneel behoorlijk in. Algemene opmerkingen waren dan ook; dat zal je maar gebeuren.
De volgende spreker schetste de mogelijkheden voor de verplaatsing van het dorp.
Hij liet huizen zien die op andere plekken gebouwd waren, vergat hierbij niet te vermelden dat in die huizen stromend water, toilet, kookgelegenheid, muggenbescherming en douche standaard ingebouwd waren. Velen moesten uit de droom geholpen worden over het begrip douche. Dit alles kwam de verbouwereerde toehoorders als een sprookje voor.
Zoals gebruikelijk mocht iemand de, voor de hand liggende, vraag stellen: Wie gaat dit betalen? De antwoorden kwamen opmerkelijk vlot voor bestuurders die zich, in het verleden, nog nooit met enige gang van zaken hadden bemoeid: U.N.C.E.F. had een fonds hiervoor, de regering in Djakarta gaf een ontwikkelingssubsidie, de deelregering van het eiland Bali zou bijdragen en een particuliere stichting van investeerders wilde hierin niet achterblijven. Het zou de mensen dus praktisch niets kosten dan alleen te verhuizen naar deze veilige plek. Kennelijk waren de autoriteiten terdege vooraf geïnstrueerd.
We moeten dan wel verder lopen met onze visserijspullen, bedacht iemand. Inderdaad kon dat een nadeel zijn.
Een jaar later lag er een nieuw dorp, met school en gemeenschapshuis vijfhonderd meter landinwaarts. Praktisch iedereen kon genoegen nemen met deze verandering. Slechts een enkele koesterde de gedachte dat voor niets de zon op gaat. Deze ziener mocht daarom zijn gelijk krijgen.
Met enige verbazing kon het dorp daarna gadeslaan dat het brede strand in stukken werd verdeeld. Het vervolg was dat draglines en verdere bouwactiviteiten aangaven dat er ruime onderkomens werden gerealiseerd, kennelijk voor buitenlanders. Het gemopper in het dorp nam toe. Een tweede samenkomst in het dorpshuis werd nodig geacht. Een andere districtbestuurder kwam uitleggen waarom dit gebeuren plaats vond. Kennelijk kende hij de weg niet want enkele politieagenten vergezelden hem. Hij had er geen deel aan dat dit besluit genomen was, de kosten voor het dorp waren onvoorzien te hoog opgelopen en de deelregering moest iets doen om deze verliezen goed te maken. Als voordeel zag hij dat de toekomstige eigenaren natuurlijk niet zelf gingen koken, het huis schonen en de tuinen onderhouden. Hier zag hij mogelijkheden voor de dorpsbevolking om iets te verdienen. Ook een plaatselijke vervoerder kon zich nuttig maken. Bij sommige bewoners begonnen zakelijke oogjes te twinkelen. Zeker bij mannen die de taken voor hun vrouw al duidelijk zagen schemeren. Vissers mochten misschien een vaste afzet vinden voor hun schamele vangsten.
De vrouwen in het dorp hadden het er maar moeilijk mee. Koken, ze hadden dit net een beetje onder de knie, geleerd op butagas te doen. Uit menig huis kwamen, in het begin, kwalijke dampen, terwijl de rijst of de sajoer verkoolde. Huisvaders, toch al vaak met een kort lontje gezegend zochten hierin aanleiding hardhandig hun echtgenote te corrigeren. Toch bevorderde deze verandering het sociale leven grondig. Vrouwen gingen bij elkaar de kunst afkijken, ibu’s herinnerden zich oude mengsels van kruiden. Men kon merken dat er op intensieve wijze in potten en pannen werd geroerd. Bij de eerste bewoners van de huizen gingen de af en aanprijzingen over de dorpsvrouwen van mond tot mond.
Het ligt voor de hand dat na de projectontwikkelaars bouwers en hun gevolg er ook een verkoop kantoor moest worden ingericht. Een redelijk uitziende zoon van een aannemer was toevallig op Bali en zag zijn kans schoon. Hij huurde een ruimte in een niet goed renderend hotelletje en begon wereldwijd aandacht te vragen voor zijn project. Ook hier het gewone recept. Hem werd een vrouw voor koken en huishouden aangeboden. Een oudere bescheiden vrouw diende zich aan en hij was tevreden over haar verrichtingen. Dit groeide aanmerkelijk toen hij zich bij het sporten behoorlijk verrekt had en ze hem wees op een middeltje dat de pijn en stijfheid zou verzachten. Ze smeerde zijn rug vol en een wonder geschiedde, als herboren stond hij weer op zijn benen. Later kwam hij er achter dat dit smeersel uit een mengsel van kamfer en kruiden bestond. De kamferboom is inheems in Indonesië en uitkooksel van het hout is een prachtig geneesmiddel.
De verkoop van de kavels en huizen verliep uitstekend. Naast Australische interesse kon hij ook in Holland mensen warm maken om het eiland te bezoeken.
Omdat alles een beetje druk werd, hij moest ook de mensen van de nodige hapjes en verfrissingen voorzien, dacht hij aan een tweede hulp in de verzorgende, misschien administratieve sector. Hij vroeg zijn kokkin of zij iemand kende, die schrijven kon en rekenen. Dit was niet zo vreemd omdat de lagere school niet uitzonderlijk was maar het hoger onderwijs een bijna onbekendheid leek.
Binnen een tijdsbestek van enkele dagen stond een jonge vrouw van meer dan een gangbare lengte haar opwachting te maken. Bij de bevolking was het een uitschieter en niet alleen in groei maar ook in begaafdheid bleek zij later een uitzonderlijke persoonlijkheid te bezitten. Haar bescheidenheid en natuurlijke gratie vond hij zodanig van kwaliteit dat hij haar in de hoedanigheid van een hostess in dienst nam. Gasten wendden met moeite hun ogen van haar af. Niet dat ze uitdagend was maar de natuurlijke ingetogenheid en stijl sprak hen buitengewoon aan. Zij had iets van een Balinese danseres in zich. Haar summiere Engelse woordenschat groeide met de dag. Zeker toen hij een Engels leerboekje ging hanteren. Hierin kwam haar gevoel voor humor naar voren. Door de verkoop van pand en grond kon hij zich een behoorlijk ruim huis laten bouwen. Ontvangst van gasten mocht naar behoren geschieden.
Was het in het begin gewoon dat ze met haar moeder ’s avonds naar huis ging. In de loop der tijd had zij haar eigen kamer in zijn ruime huis. Hoe dat gekomen was wist hij later niet meer. Moeder moest plotseling naar het ziekenhuis en zij bleef koken en bedienen. Na het herstel kwam de moeder terug voor de dagelijkse maaltijd verzorging. Zij bleef in haar eigen leefruimte in zijn huis. Dit alles in een vorm van een buitengewone natuurlijkheid waarin een komende liefde bleef smeulen.
Een tweede mogelijkheid van verhuur deed zich voor toen een voormalige medewerkster van een reisbureau zich als verhuurster opwierp. Haar blonde zakelijkheid was in scherpe tegenstelling tot de jonge vrouw uit het dorp. Ze kende het leven en een begin van vermoeidheid in haar trekken leek zich al af te tekenen.
Zij had naast de verhuur ook de verantwoording van de ongeschonden oplevering van het verhuurde. Een incident bracht haar in conflict met de inheemse mensen om haar heen. Bij een van de net verlaten panden bezemde de tuinman de serambing met een pijnlijke nauwkeurigheid. Hij hoorde geluid in huis en terwijl hij een blik naar binnen wierp zag hij dat de controlerende vrouw geld in haar tas stak. Men wist dat het de gewoonte was dat tevreden gasten iets achter lieten voor de verzorging. Zoals men gewend was werd hier naar de meerdere over gezwegen maar een oplossing lag voor de hand. Bij een volgende keer werd zij even opgehouden door een vraag en in het naastliggende huis verdween een vage schim in de avondlucht. Zij greep daarna herhaaldelijk mis en ergerde zich over de geminderde inkomsten. Zeker Australiërs hadden gewoonte ruim in de buidel te tasten na hun verblijf. Nederlanders keken hier vaak anders tegen aan, maar dat was bekend.
De uitnodiging van het dorpshoofd verwonderde haar. Hij verzocht haar enige tijd vrij te maken om een gesprek met hem te hebben in het dorpshuis.
Na het stilstaan van haar kleine auto hakklikte ze naar de wachtende jong bejaarde. Hij verzocht haar te gaan zitten en vroeg of ze iets wilde drinken. Djeroek Bali werd niet afgeslagen en de citroendrank was koel en met honing. gezoet
Zoals gewoonlijk begon het gesprek over koetjes en kalfjes. Men gaat in het oosten niet pardoes tot de aanval over. De inleiding mag een gehele reeks van terzijdes bevatten. Niet dat die niet terzake doen maar de hoofdmoot ligt in tijd verder weg. Ongeduldige personen vragen zich vaak af wanneer die nu eens ter tafel komt. Men aanvaardt dat als een belediging en weinig eerbied hebben voor de ander.
Na uitvoerig naar haar welzijn geïnformeerd te hebben en daar niet in vergeten te zijn het mogelijke heimwee gevoel en gemis aan familie, kwam er een tweede onderwerp ter sprake. Een dorpsgenoot had zich tot hem gewend met de vraag of hij een lening mocht aangaan voor een ander voertuig. Hij vervoerde gasten naar de huizen, verrichte hand en spandiensten voor de gasten ook bracht hij twee keer per dag het huishoudelijk vrouwelijk personeel veilig op hun bestemming. Met gepaste nederigheid bracht het dorpshoofd dit verzoek aan haar over dit in overweging te nemen.
Het dorpshoofd gaf aan dat hij zijn zorg met haar wilde delen over een steeds weer bovendrijvende gedachte bij zijn mensen.
Binnen het dorp vroeg men zich af of het dienend personeel wel aan de verlangens van de gasten voldeed. De uiting van tevredenheid hierover in de vorm van een kleine gift miste men al geruime tijd. Men was gewoon dit bij elkaar te leggen als een mogelijke uitbreiding van het dorp. Vroeger kon men een meisje of jongen verder laten leren. Hij kon een treffend voorbeeld hiervan noemen in de huisgenote van de man die de huizen verkocht. Zij beloofde hier aandacht aan te besteden.
Binnen de slotzinnen vroeg de oudste nog of zij zonder permissie in het land mocht blijven. Hij had gehoord dat buitenlanders maar een beperkte tijd op dit eiland werkzaam mochten zijn.
Op de terugweg realiseerde zij zich dat de op vriendelijk toon gevoerde conversatie twee dingen inhield. Ze hadden haar in de gaten met het geld en eisten een groot gedeelte hiervan. Buiten het feit om dat ze ook haar baan dreigde te verliezen wanneer de oudste zijn netwerk zou activeren.
Binnen haar appartementje besloot ze maar eerst uitvoerig te mandiën, Hierna moest ze de situatie duchtig onder ogen zien en constateren dat die stomme inlanders, zoals ze ze graag noemde, niet op hun achterhoofd waren gevallen.
De volgende dag stond een taxichauffeur voor haar deur. Vriendelijk vroeg hij of hij haar van dienst kon zijn. Een lichte trilling trok door haar heen. “Op dit moment niet maar morgen ben ik in het dorp”. Ze voelde zich in een net verstrikt raken, alles werd ononontkoombaar in dit land.
Binnen het dorp bleef men verschoond van langslopende toeristen. Het lag zodanig achter bomen en struiken dat geen toerist het in zijn hoofd haalde het smalle slingerpad op te gaan, op zoek naar het onbekende. Er waren al zoveel vreemde beesten, geluiden en vooral muggen. Klamboe, muggengaas en antimug smeermiddelen waren op den duur meer last dan lust. Dan vergaat je de drang tot ondernemen je wel.
De bouwsels in het voormalig dorp, of wat er nog van over was, werden winkeltjes voor allerhande zelfgemaakt snuisterijen. Schelpen, vissentanden, vlechtsels van boombladen en gesneden glanzende Hindoe beelden vroegen naar begerige koopblikken.
Een nieuwste aanwinst in de toeristen business was de aanbieding van een bergwandeltocht, ook al, als zeer speciaal, in sommige folders aangeprezen. Onder leiding van een deskundige gids kon men een onvergetelijke oerwoud trip maken. Deze aanbieding viel zeer in de smaak van de meer sportieve toerist. Zelfs zo dat die drie keer per dag werden gemaakt. Een van de eerste vragen van de gids was of de deelnemers deze tocht eerder hadden doorstaan, Het antwoord had een zekere bedoeling. De tweede vraag had ook een reden. “Denkt u aan voldoende drinken, zeker een liter mee te nemen op deze niet lichte wandeling”. Het stalletje met mineraalwater was zichtbaar in beeld. Zeker 20 flessen gingen in andere handen over. Zijn zuster keek weer tevreden voor zich uit.
Het gezelschap mocht een exotische aanblik hebben. Zowel kleding als uitrustingstukken konden een wekenlange expeditie met gemak doorstaan. De gids kon zich dan hullen in een simpel T-shirt met spijkerbroek en gympjes, de wandelaars daarentegen mochten er zijn. Naast het onmisbare mobieltje, in vergrote uitvoering, kon fotocamera met telelens, girokompas, kaart, tropische plantengids met verbanddoos en zakdoeken niet ontbreken. Een van hen had zelfs een kapmes (parang) in een formaat bij zich waarvan later in het dorp begrepen werd, in het verhaal van de gids, dat in een klap een big in tweeën lag. Dit noodzakelijk geachte voorwerp gaf aanleiding tot groot gezamenlijk plezier.
Het gezelschap volgde gedwee de leider die het paspad in sloeg welke hen bij een splitsing naar het dorp zou leiden. Deze werd vermeden en na enkele tientallen meters sloeg hutan (bos) genadeloos toe. Slingerplanten, struikgewas en omgevallen bomen maakten het avontuur begrijpelijk. De gids liet zien dat het stappen op zo’n omgevallen woudreus niet aan te bevelen was. Volkomen leeggegeten door de insecten bood alleen de bast nog enige weerstand. Een te stoutmoedige moest dan ook zijn been uit de molm terugtrekken. Lianen slingerden zich tientallen meters van kruin tot kruin en waren zelfs op dit moment voorzien van bloemen. Ook een per ongeluk passerende oerwoudvogel werd uitvoerig gespot. Hierbij kwam de telelens uitstekend van pas. Men zag dat ook de gids zich van zijn mobieltje bediende. Wat hij zei in de streektaal was niet te begrijpen. Toen na een paar bochten de geur van een kampvuurtje te ruiken viel was het duidelijk dat de daar aanwezigen niet schrokken of verbaasd waren. De wandelaars mochten aanschouwen dat na de oogst van de sago uit de daarbij behorende palm het genoegen nog niet over was. Uit het nu gistende en verrottende merg werden wormen geoogst. Boven het vuur geroosterd en in honing gedoopt werden die de wandelaars aangeboden. De moedigste niet vegetariër werd na enige aarzeling er toe gebracht er een in de mond te steken. Toen hij om een tweede verzocht was ook voor de anderen het ijs, beter de worm, gebroken. Men vond het een buitengewone delicatesse. Na uitwisseling van enige tabakwaar ging men verder.
Boomwortels en welig uitwaaierend riet mochten de pret niet drukken. Over het riet vertelde de gids nog dat men het vroeger kookte en er suiker uit kon maken. Zijn grootouders trokken hiervoor nog het bos in. Ook een soort palm leverde eveneens heerlijke suiker op. Die stond echter zo ver in het bos dat alleen enkele bewoners die konden vinden.
Bij de rijstveldjes zag men arbeidzame mensen met een trage karbouw werken, rijstplanten en de bevloeiing regelen. Alles zeer interessant in de pure natuur.
Op een vraag waar dat water vandaan kwam kon de gids ook een antwoord geven omdat de nabije bron hier in voorzag. Het was wel even klimmen maar het gezelschap wilde dit ook graag zien. Hier was inmiddels mobiel al op gerekend en toen het bezwete gezelschap plotseling geconfronteerd werd met een heldere diepe waterpartij waarin een forse straal water uit de rotswand spoot was de verbazing enorm. Dat hierbij toegevoegd was dat de waterdragende jonge vrouwen, nog in inheemse slendang gekleed waren maakte de batterijen van de fototoestellen roodgloeiend.
Het feest was nog niet voorbij want de tocht moest voortgezet worden. Wel deelde, terloops, de gids mee dat gezien het gevorderde uur hij de reis iets moest inkorten. Dit vond men niet erg: het was al overweldigend.
Het laatste deel van de tocht zou naar het oude klooster gaan, hoger op de berg. De gids zei echter dat hij eerst even moest bellen of de weg daarheen vrij was. Een soort aardverschuiving was, door de laatste regenval, naar beneden gekomen en men was wat voorzichtig geworden om dat enkele weken geleden daar een gezelschap in moeilijkheden was geraakt en hij de veiligheid van de hem toevertrouwde mensen niet in gevaar wilde brengen. Men was onder de indruk van zijn zorg en zeer ingenomen met de mededeling dat de kust cq berg veilig genoeg was. Men volgde het nu smalle pad en duidelijk werd na enige honderden meters wat de natuur kon aanrichten in de moesson. De tempel was in zicht toen een van de wandelaars terzijde iets opmerkte. Het leek wel een deel van een voet. Hij bleef even staan en bij nadere beschouwing en wat wegvegen zag hij een onderdeeltje van een bronzen beeldje. Hij riep naar het gezelschap dat hij even een sanitaire stop maakte en vroeg een moment rust. De flessen mineraalwater gingen naar de monden en men wachtte. Geritsel in het struikgewas deed de zoekende opkijken. Een glimlachende Balinees vroeg hem of hij geïnteresseerd was. Toen hij knikte bood deze hem aan het beeldje toe te dekken en hem dit na de middagrust te bezorgen. De betaling viel te regelen. Hij gaf het nummer van zijn huurhuis en de man zei dat zijn broer daar als tuinman werkte. Alles kwam goed op orde.
Het klooster was sterk verwaarloosd maar nog in gebruik. De tempel mocht bezocht worden na enige gaven voor onderhoud. Een groot beeld met een begrijpende glimlach begeleidde de wandelaars naar de poort. Wat de glimlach zou betekenen werd pas een half jaar later tijdens een soort reünie in een Hollands duindorp duidelijker.
Zij stapte in haar autootje met een enveloppe in haar tas. Haar humeur had een peil bereikt waarbij menig mogelijke partner schielijk het hazenpad zou kiezen. Het moest, voor de goede vrede dan maar, je weet maar nooit op dit eiland. De weg naar het nieuwe dorp lag voor haar maar zij reed iets te onnadenkend en vloog bijna achterop de vuilniswagen met de daar aanhangende arbeiders. Een noodstop redde haar van de verkleving en met een , wel ondiep, ravijn was ook die weg minder toegankelijk.
De dorpsoudste zat op zijn stoel en groette minzaam toen ze naderde. “Ik heb over uw voorstel nagedacht en hoop dat dit bedrag genoeg is voor de vrager” Ze gaf hem de couvert met inhoud en hij stond op , ging naar binnen, terwijl ze wachtte. Toen hij naar buiten kwam na enige minuten, ze hoorde hem binnen uitgebreid praten, klaarblijkelijk over dit geval. Hij ging omstandig, met zijn daartoe passende decorum, zitten. Wij kunnen tevreden zijn over uw aanbod, wel mag ik nog een bescheiden gave ontvangen voor de bemiddeling. Mocht u dit niet bij u hebben dan staat mijn chauffeur morgen voor uw appartement. Hij stond op, vouwde zijn handen voor de borst, boog en ging naar binnen. De kinderen hadden al spelende haar autonummer in het zand nagetrokken en speelden hier een soort hinkelspel op. De vlugste mocht er dan telkens een uitvegen. Ze vertrok aangeslagen onzeker en diep in haar hart toch met een zekere angst. Het hinkelspel van de kinderen was voor haar veelzeggend.
In de lobby van het hotel, nog niet op kantoor, vond ze een stevige borrel wel op zijn plaats. Wat betreft haar kon het er nog wel een zijn. Naast haar op de kruk schoof een Nederlander aan, ze raakten aan de praat en hij vertelde dat hij voor een groot technisch bedrijf in Nederland werkte. Het gewone blonde boter- en kaashoofd straalde dus duidelijk uit waar zijn oorsprong lag. Toen hij ook nog vertelde dat hij uit Groningen kwam en zijn ouders een boerderij hadden kon je de zuinige degelijkheid er wel vanaf beitelen en dan bleef er nog genoeg over. Hij vroeg haar voor een wandeling langs het strand, de volgende dag, ze sloeg dit niet af.
De volgend dag op “the beach” lagen daar de bekende Australische dames als zeesterren uitgespreid. Vijf Balinese vrouwen hadden elk een deel onder handen Voor elke hand en voet een terwijl de vijfde een lichte spekrug in de olie zette. Het bandje van het bovenstukje lag decent terzijde.
Ze kwamen bij een behoorlijk aantal uit de golven stekende palen. Op elk daarvan zat een visser.. Al snel werd de man uitgenodigd om het ook eens te proberen. Ze kapte dit af door te zeggen dat haar begeleider hier voor zijn werk was.
Dat hier een dorp had gelegen en nieuwbouw verder landinwaarts had plaats gevonden wekte de nieuwsgierigheid van de techneut. Zij wist de weg, en hoe (!), Ze sloegen het bospad in, hielden links aan en na een kort klimpartijtje werd het dorp in zijn volledige breedte zichtbaar.
Al wandelend door het dorp viel het hem op dat er een huis niet met de bekende golfplaten was uitgerust maar met de inheemse atap. De reden was dat uit de zeer volwassen hoog oprijzende kokospalm een rijpe kokosnoot zich. vallend, door het dak had geboord. Tot schrik van de daar onder liggenden. Dit voorkwam echter wel een mogelijke gezinsuitbreiding. Een typische gedachtegang was dat er geen vervangende dakplaat geplaatst was en de boom gekapt maar de gevlochten palmbladeren genoeg veerkracht hadden om verdere calamiteiten te voorkomen.
De wandeling terug ging over de officiële weg, de dorpsoudste was op dit moment onzichtbaar.
In de vroege avond werd er aan de riante vakantiewoning op de deur geklopt. Binnen werd over de prijs onderhandeld , buiten werkte een tuinman nog laat door, in de keuken klonken nog schoonmaakgeluiden van pannen.
Het beeldje werd getoond en over de prijs kon men na enig gesteggel , eens worden. Er moest nog iets bij voor de douane ambtenaar. Voor de zekerheid had de verkoper uit de toko enig verpakkingsmateriaal meegenomen. Dat er op de zak in het Maleis replica stond en een prijskaartje, van een aanvaardbaar toegestaan bedrag, bijgevoegd was ontging de verrukte nieuwe bezitter.
Terug in het dorp werd er afgerekend. De werkbesprekingen voor de komende week hielden in dat de aanvoer van kapotte scheepsschroeven geregeld moest worden, de voorraad raakte op, de stokers regeling voor de oven klaar moest zijn en de mal schoongemaakt. Deze laatste kwam uit een eeuwenoude gieterij vlak bij het klooster. Men had dit voorwerp gevonden en de smid van het dorp leidde productie. Ja, met drie rondleidingen per dag, moet er wel gegoten worden. Het was altijd een strop als er iemand bij was die dit al eens eerder had gedaan. Dan was “de vondst’ als evenement zinloos.
Terwijl de meeste gasten zich al keuvelend her en der ophielden ging de blik van de gastheer wat meer naar buiten, het was of hij nog iemand verwachtte. Toen een betere dan de middenklasser van het merk Mercedes automatisch inparkeerde sprong er een glinstering in zijn ogen. De spil van alles uit de Tropen bleek zijn belofte om te komen waar te maken. Uit de wagen stapte een lichtgebruinde man die op de juiste wijze, na de omloop voor de wagen langs, het portier van zijn passagier opende. Zij die uitstapte was zeer elegant gekleed en voorzien van een tas uit het betere Parijse assortiment. Elegant legde ze haar arm in de zijne. Uiterlijk volkomen zichzelf en bewust van haar uitstraling liep ze soepel naast hem. Bij de binnenkomst waren er in de ogen van de andere gasten veel blijken van herkenning. Hij stelde bij enkele andere gasten haar voor als zijn vrouw. Twijfelende gedachten hierover werden teniet gedaan door een blik op hun vingers. Hier prijkte bij haar naast haar trouwring een verfijnde creatie gemaakt door een deskundige goudsmid. Het paar voegde zich in het gezelschap. Hij wilde in het land zijn om met de diverse participanten de resultaten van dit jaar door te nemen. Het was goed elkaar in de ogen te kijken en de veranderingen door te nemen. Hij had de bedrijfsresultaten van de diverse holdings bij de accountant gedeponeerd. Voor de vergaderingen was hij de eerste week van het nieuwe jaar beschikbaar. Zijn tijd was helaas beperkt om dat nu op Bali het hoogseizoen gestart was. De verhuur van de huizen, het onderhoud met mogelijk noodzakelijke investeringen de PR. zaken met aanhangend daaraan de doorlopende begeleiding van, de nu volop in de vaart zijnde, Boeginese schoener.
De overname van de recent vrijgekomen plaats van de verhuurster en de daaraan verbonden veranderingen ook bespreken. Hij vroeg de steun voor de geplande verandering, in de vorm van zijn echtgenote.
Dat familiebezoek en een Nederlands huwelijk ook nog hadden plaats gevonden hield hij als niet terzake doende onder de goed gesloten klamboe.
De gastheer mengde zich verder tussen de gasten en wilde graag pronken met zijn nieuwste aanwinst. Hij vertelde het verhaal over een moeizame tocht in het oerwoud, wel met een vertouwde gids en zijn archeologische vondst bij de oude tempel. Een van de vrouwen van het gezelschap kneep haar man daarop stevig in de arm. Een paar lichte zweetdruppels verschenen onder zijn haargrens. Een helse kracht was nodig om zijn kaken op elkaar te laten blijven. In zijn kast thuis, in Engeland, stond eenzelfde exemplaar. De keus is rijk onder de Hindoegoden om aan te roepen maar hij was in alle staten van opwinding. Hij twijfelde welk woord het meest passend was bij deze gewaarwording.
Een van de vrouwelijke gasten stelde met een zekere trots haar vriend voor. Zij had hem ontmoet in de lounge van een hotel op Bali. Het klikte zodanig tussen hen dat ze geen moeite had naar Holland te gaan. Ook een baan was er gelukkig voorhanden. Ze begeleidde de buitenlandse gasten die op bezoek kwamen bij het technische bedrijf waar haar vriend werkzaam was. Zoals bekend zijn Hollanders niet zo sterk in het begrijpen van gewoontes en culturen van buitenlandse gasten. Wereldwijd is onze houterige boersigheid bekend. Aan haar de taak om op tactvolle wijze de verschillende leefwijzen tot een zakelijk geheel te brengen. Ze voelde zich in deze job echt op haar plaats.
Een van de gasten , een redelijk goed verteller en verwoed visser, mocht zich smakelijk uit laten over zijn slimmigheid.
Bij zijn wandeling langs het strand zag hij de vissers op de palen zitten die eertijd tot stut en steun voor hun woning waren. Elke visser had hier zijn eigen paal en kon daar uren rokend zitten wachten op een mogelijke bijter. Dat handelsgeest niet vreemd is bij de bevolking mag uit het volgende blijken. Buitenlandse gasten werden uitgenodigd tegen een geringe betaling, ook dit te proberen en zodanig ook gefotografeerd te worden. Ook op het prachtige eiland slaat de verveling bij veel buitenlanders toe, menigeen hees zich op de paal met de hengel in de hand. Mocht u iets vangen dan krijgt u van ons het dubbele van de inleg terug. Zelfs zitten op een paar moest iets kosten. Hengel en aas gratis en compleet aangereikt vanuit het gammele bootje. Nu was het wachten daar, Op de vaste wal werden de weddenschappen afgesloten. Het daartoe passende kantoortje stond niet zo in het zicht en terzijde, wel druk beklant.
Na enig geschutter had hij zich op de paal kunnen nestelen. voor de veiligheid had hij maar een kussentje meegenomen. Paalzitten was nu eenmaal niet een van zijn meest beoefende hobby’s.
Tot verbazing van de vissers gebruikte hij niet de aangereikte hengel. Uit zijn mouw kwam een kleine koker te voorschijn met een stuk gereedschap dat velen van hen ook niet kenden. Hij ontspande het mechanisme en een , nog behoorlijk grote, werphengel vertoonde zich aan de verbaasde blikken. Toen hij ook nog de haak beaasde en de spoel gebruikte, naar behoren, begon men toch te zuchten. Het aas met haak vloog tientallen meters verder de zee in. Binnen een paar minuten vergiste een behoorlijk uit de kluiten gewassen zeedier in de hoedanigheid van zijn prooi en werd ondanks wanhopig tegenstribbelende vinnen uit zijn habitat gesleept. Vissers kunnen van nature de zon in het water zien schijnen en applaudisseerden beheerst maar waarderend. Enkele gokkers keerden met een meer dan een behoorlijk weekloon terug uit het smoezelige kantoortje. De eigenaar moest zijn baas bellen met de mededeling dat hij een zeperd had deze dag.
Het jonge stel nam voorzichtig afscheid. De zakelijke afspraken waren gemaakt.
Op de diverse i- pads werden de foto’s van dit seizoen vlijtig uitgewisseld. De Balinese bleef hierdoor onwetend van het feit dat zij reeds enige jaren geleden als waterdraagster in sarong uitbundig op de foto was gezet. Hierin had zij al lang een vaststaand vermoeden maar vertoonde verder geen enkele neiging dit gegeven op te rakelen. Zij was jarenlang met haar oosterse hart en ziel verknocht aan de enige man waarvan zij zeker wist dat hij haar in alles respecteerde.
Tegen sluitingstijd, de kleine uurtjes naderden fors ging ieder, nu ja bijna iedereen, tevreden naar huis. Uit Spanje kwam een Nieuwjaarskaart van kennissen die helaas verhinderd waren, dit met de meeste spijt. De afbeelding was er van een Balinees godje, zijn pronkstuk zelf opgegraven bij een ruïne.
In een Balinees klooster had Boeddha een glimlach om de lippen.
Dec. 2014
