Elizabeth
Met een geweldige tas aanschaffingen in de hand ging hij een restaurant binnen om een Wiener Melange nuttigen. Het was weer een volledige strooptocht geworden. Met enige zonneschijn werd het buitengebeuren van het koffiehuis zeer dragelijk en zijn bestelling vrolijk consumptief. Hij had enig vergelijkingsmateriaal bijeen gesprokkeld en wist waar men het koffiesap op prettige wijze drinkbaar kon maken. Het hing vaak van de hand af waarmee de bereidster de koffielikeur toevoegde. Er waren er bij waar je de geheelonthouder kon aanvoelen. Hier echter was het een gulle geefster, met genoegen liet hij deel na deel van het mengsel over de tong glijden. Dit deed de aanslag op zijn portemonnaie enigszins vergeten. Hij was duidelijk aan renovatie toe. Enige verhulling van het verval was op zijn plaats.
Zo zittend en contemplerend werd zijn oog getrokken door een naderend stel. Een eerste indruk; de gewone kuierende huismoeder met een jonge kind in de bekende moderne driewieler.
Het tweetal zette zich op een belendende structuur van tafel en stoeltjes. Zijn blik kruiste die van de jongste van het stel. Zelden had hij bij een klein kind zulke lachende bruine ogen gezien. Ze straalden hem tegen. Een brede lach ontblootte een zeer regelmatig melkgebitje. Terwijl de ene arm een lijsachtige pop afknelde wees de andere hem aan. "Opa!", klonk het duidelijk. Een treffende vergelijking en hij kon dan ook bogen op enig nakroost. "Ja, ik ben ook opa.", gaf hij toe. De jonge vrouw begon nu ook aandacht te schenken aan de man, die de belangstelling van haar jongste gewekt had. "Het is een flapuit, hoor. Ze vindt u zeker aardig." Hij kon niet nalaten op te merken dat hij het een schoonheid van een kind vond en dat hij nogal kritisch op dit gebied was. De meeste kinderen zag hij als klonten overvoerd vlees, amechtig hijgend in de banden van de kar vastgesjord. Een prototype van de latere automobilist. De moeder gaf toe dat haar dochter tamelijk levendig was en nogal eens een onverwacht initiatief nam, waar ze zelf wat moeite mee had. "Telle?", klonk het plotseling en een stralende figuur keek hem verwachtingsvol aan. Een paar minuten later zat er een man allerlei onzin uit te kramen over kabouters op kleine racefietsjes . Het kon weer niet op. De fantasieduim deed zijn werk..
Hij had zo terloops de moeder eens aangekeken en zijn déjà vu begon te werken. Deze dame had hij meer gezien. Hetzelfde moedervlekje aan de zijkant van haar hals. Nadat hij zijn kinderverhaaltje in een schaterlach van zijn toehoorster had laten eindigen , merkte hij op: "Ooit in Hoorn gewoond?" Een lichte blos trok over de wangen van de vrouw. Ze gaf toe dat ze er enige tijd had gewoond. "Heb je in dat huis niet iets laten liggen?" Hoe hij wist waar ze gewoond had. En hij moest bekennen dat hij haar herkende aan die kleine moedervlek, die was hem vroeger ook al opgevallen. Niet dat het zo pregnant was maar het had zich toch in zijn herinnering vastgezet. Hoe het zo kwam wist hij niet maar hij vertelde haar dat bij de ontruiming van het kraakpand aan de Gouw hij een bundeltje gedichten gevonden had. Hij kwam daar wel eens om een paar vrienden op te zoeken. Zij was de portier van het pand, om ongewenste gasten te weren. "Die gedichten waren van mij". Hij zag de ontroering op haar gezicht. "Heeft u ze nog" "Zeker, ik heb ze bewaard, maar ik moet ze wel diep opspitten uit mijn archief". Ze gaf haar telefoonnummer. Hij beloofde te bellen. Beiden gingen vol opgerakelde herinneringen huns weegs.
Thuis gekomen drentelde ze rusteloos door het huis. Elizabeth ging druk in de weer met haar pop en hield een onverstaanbaar verhaal. Een woord was nog wel te herkennen, opa.
Later op de avond zat ze op haar verrukkelijke bank. De dochter lag in bed en bleek even later al diep onder zeil. Eigenlijk staarde ze alleen maar voor zich uit, ze draaide haar levensfilm voor zich af. Hoe was het mogelijk dat een dergelijke ontmoeting zoveel bij haar teweeg bracht. Of er een lade opengetrokken was, spreek maar gerust van een hele kast. Een andere vraag was; wie was die kenner uit een ver verleden. Mocht hij bellen dan was dit een eerste vraag.
De verrukkelijke bank met het ruwe Argentijnse leer, gaf haar rust. Het was lang geleden. De Gouw, het pand.
Somber was de aanblik van het zeventiende eeuwse gebouw. Trotse dagen had het gekend. Even gewichtig als het stadhuis. Nu een verlaten triestheid en een twistappel voor gemeentebestuur, provincie en rijksoverheid. Drie mastodonten met een traagheid die het gebouw natuurlijk geen goed deed.
Het zat in de lucht, de recalcitrante jongeren. Jongens en meisjes die om verschillende redenen het ouderlijk huis vaarwel zegden en voor zich zelf begonnen in een kraakpand. Wat de gewone burgers niet in de gaten hadden was dat onder deze lieden nog verschillende gradaties waren. Er waren groepen die zich blowend bezig hielden met natuur en verzet tegen de gevestigde orde, anderen waren z.g.n. sociale krakers, de heffe onder het krakers publiek. Hoorn kende toen der tijd verschillende kraakpanden waar deze verschillende groepjes zich hadden genesteld. Aan de haven was een pandje gekraakt, terwijl in het voormalig stadsziekenhuis zich ook volk ophield. Zo werd er leegstand in de Baanstraat bevolkt en later op de Gouw.
Op een avond, net voor zonsondergang, hadden zich een aantal lieden zich toegang verschaft, door achter in de tuin een muurtje te nemen. De geweldige tuin liep door naar een achterliggende straat en men sleepte enig meubilair en mogelijkheden tot koken naar binnen. De volgende dag meldden de verse krakers zich op het politiebureau met de mededeling dat ze het leegstaande pand op de Gouw betrokken hadden. In de Muntstraat, het bureau dus, vatten de dienstdoende agenten de zaak nogal laconiek op. Gas , water en licht werden aangevraagd. De nutsbedrijven was de verplichting opgelegd dat aan de wens van bewoners zorg moest worden besteed.
Bij haar thuis was de spanning te snijden. Ze wilde weg.. Bang voor haar vader. Gewaarschuwd door haar oudere zuster stond ze op scherp. Aan haar moeder had ze niets: "Zo zijn mannen nu eenmaal." Niet bij haar dus. Een nichtje had ook haar biezen gepakt en leefde met een vriendje in een kraakpand aan de haven. Daar wilde ze niet heen, maar ze hoorde van de Gouw. "Die hebben kapsones" Inderdaad werd ze door de ballotagecommissie gekeurd. Ze kon komen. Ze pakte haar spullen en ging. De ouders met wisselende gevoelens achterlatend. Moeder kreunde dat nu haar tweede maidje weg was. Hoe nu met het huishouden? De vader gromde wat voor zich heen en ging de schuur in. Gelukkig had ze een baan bij VenD die ze kon uitbreiden. Ze had geld en werk en een ruimte waar ze kon koken en leven.
Er werden afspraken gemaakt over de verdeling van het gas. Het gebruik van elektriciteit en schoonmaak. Men was het er over eens dat het geen zootje mocht worden.
Veel avonden zat men in een,met een aantal vloerkleden, bedekte ruimte te debatteren. Zeker de mannelijk bewoners hadden Krisnamurti op de knie. Terzijde kon men ook de werkjes van Ousspensky, Bo Yin Ra en Ini ayat Khan en om niet mis te verstaan Lao Tze zien rondslingeren. Ze luisterde. Af en toe vertrouwde ze de resultaten en verwerking van haar geestelijke strijd aan het gewillige papier toe.
De taak voor haar was; de deur te bewaken. Zij moest toezien dat er geen andere jongeren in het pand gingen nestelen. Men had besloten geen mensen meer toe te laten. Af en toe tikte een gast op het raampje beneden rechts. Zij opende de deur en vroeg voor wie. De regelmatige terugkeerders wisten wat ze zeggen moesten. Een besnorde jonge man kwam regelmatig voor "boven"
Op de markt had ze een verrukkelijke Jaeger onderbroek met lange pijpen aangeschaft. De bezoekers werden in deze outfit te woord gestaan. Het waren spannende dagen. De buurt kon het weinig schelen. De meeste winkeliers sloten ‘s avonds hun zaken en gingen huiswaarts. Boven in het pand schalde de jazz van Charley Parker. Beneden werden de alternatieve maaltijden in elkaar gehusseld. De lichte afschuw van het burgerlijke vlees, het alternatief soja , gierst en kikkererwten steunden met hun geur het verzet tegen vroeger.
Na enige tijd werden toch spanningen voelbaar. Een lid van de bewonersgroep lag sigaren rokend in bad en wilde een grote spiegel te gelde maken. Dat hij in bad rookte kon men nog billijken. Maar, dat hij het bad vuil achter liet, deed de groep besluiten hem te verwijderen. De sociale controle was eigenlijk nog strenger dan thuis.
De natuur bruiste bij deze jongeren net zo als bij anderen, die niet in deze omstandigheden verkeerden. Binnen niet al te lange tijd verkeerden enigen met elkaar. De sloten van de kamers werden veranderd en verzwaard. Zelf had ze weinig last. Een keer was er werkelijk sprake van een grote behoefte, van een kant slechts. Ze legde demonstratief het condoom naast haar oor op het kussen. Zijn mededeling dat hij deze handschoen niet wilde passen deed haar meteen besluiten de broek aan te houden. Ze kende deze grappen. Een vriendin van haar had haar eierstokken goedendag kunnen zeggen. Hier was ook een ongewapende in de weer geweest. Een stevige infectie had het meisje voor haar verdere leven ongeschikt gemaakt voor het moederschap. Deze vrolijkheid wilde ze in de toekomst toch nog meemaken. Met gebogen eikel verdween hij rap. Bij de anderen, er werd stevig gekletst, gold ze als frigide. Te veel emoties over vroeger.
De krakerspret verdween ras toen de nieuwe eigenaar van het pand zich meldde. Hij had zijn komst al per brief aangekondigd. Onder leiding van een kleine delegatie bezocht hij het pand en kwam tot een voor hem uitstekende oplossing. Men keurde hem als nieuwe eigenaar goed. Hij gaf blijk gevoel voor het oude huis te hebben. Een lid van de club bleef als betaalde bewaker.
Het kwam goed uit, ze wilde de verpleging in. De opleiding in Haarlem gaf ook recht op een kamer in het zusterhuis en ze wilde verder. Zelfstandig. Ze kwam thuis nog wat spullen halen op het moment dat vader uit de buurt was. Moeder hielp bij de samenzwering. Vertrouwde haar toe dat ze het zelf nooit gedurfd had. Een lichte jaloezie en spijt in haar stem.
Het vertrek uit het kraakpand was wat holderdebolder. Later dacht ze nog terug te gaan maar bij het langslopen zag ze dat de situatie al drastisch veranderd was. De voordeur stond open en werklieden liepen in en uit. Glurend door het raampje van "haar" woning zag ze tegels en bussen verf. Voorbij.
Jaren in de verpleging hadden bij haar toch de gedachte doen postvatten dat ze wel met haar handen maar meer met haar hoofd wilde werken. De diploma's ziekenverzorging had ze gehaald, met glans. Een uitgebreide stage in de zwakzinnigenzorg deed de gedachte ontwaken dat een studie psychologie haar werk zou verrijken. Nu was ze psychologe en werkte met depressieve bejaarden. Een rijk scala aan ervaringsfeiten werd haar deel, bij de gesprekken met deze levensmoede vechters.
De studie psychologie kon echter niet voorkomen dat ze zich in haar persoonlijke affecties toch deerlijk had vergist. Hij was weg voordat ze er erg in had. Alleen de geur van zijn aftershave hing nog ergens vaag. De klerenkast ontblootte zijn leegte. Ze was drie maanden zwanger. Haar Westfriese nuchterheid kwam boven. Dit lossen we wel op. Gelukkig had hij niets van haar geld of eigendommen in de achterzak gestopt. Hij was niet rijp voor het vaderschap.
Elizabeth werd geboren op een model manier. Een paar collega's stonden klaar. Ze was er niet bang voor, het was wel een heel werk, zweetdruppels gutsten lang haar neus. Zelf voedde ze haar kind. Dicht tegen zich aan wist ze zich beschermend over dit kleine wonder.
De naam Elizabeth was eigenlijk ook een beetje vreemd in de familie. Daar waren Maria, Agnes, Brigithe schering en inslag. Bij een verjaardag moest je niet even naar binnen roepen of Ria even kon helpen. Er stonden er dan vier in de keuken.
In de tijd van haar zwangerschap was ze thuis geweest om de familie het maar eens te vertellen. Ze kwam weinig. Hoorde ook niet veel behalve dat vaders erg oud werd en sterk achteruit ging. De mededeling sloeg niet in als een bom. Men reageerde nogal onderkoeld.. "Jij zal wel weten hoe je hier mee om moet gaan."
Nu liep ze langs het Houten Hoofd. Altijd even kijken en ruiken aan het IJsselmeer. Een scheepstoeter weerklonk, even later perste zich door het sluisje een prachtige slanke tjalk. Volgetuigd. De schipper had er lol in het schip in zijn oude glorie te laten zien. Op de slanke achtersteven prijkte de naam Elizabeth. Dat zou de naam voor haar kind worden! Naast haar klonk, uit een bruine schippersmond, een waarderende opmerking. "Das een mooi geveegde kont." Op haar verwonderde blik opzij kwam de verklaring dat, de achterkant van een schip die het water mooi los kon laten, zo heette.
Vaak dacht ze aan deze opmerking terug wanneer ze het kinderbibsje reinigde en poeierde. Een goed geveegde kont Elizabeth.
Een paar dagen later was ze zo ongeveer toe aan het naar bed brengen van de kleine; toen de telefoon ging. "Opa!", klonk het uit de poppenhoek. Verwonderd nam ze de horen van de haak."Ik heb je gedichten gevonden",klonk het nuchter. "Dit vindt ik geweldig en wanneer heb je tijd?" Een paar dagen later ging de deurbel. Elizabeth zat op de bank in haar ponnetje. Hij kwam binnen en keek om zich heen. modern, efficiënt maar toch gezellig en warm. Hij legde een pakketje papier op tafel. Of hij iets drinken wilde en tijd had om even te zitten. De bank werd zijn deel. "Opa, telle!' Geen vraag maar het vaststellen van een feit. De kruimel kroop tegen hem aan en hij vertelde zijn besnorde walrussen verhaal. Onder zijn arm blies een rood mondje kleine belletjes, het sliep. Ze bracht het naar bed en hij keek mee toen ze haar dochter voorzichtig een kusje gaf. Ze gaf hem een zetje. Verlegen kuste hij de slapende roos.
Op de bank ontspon zich een heel verhaal. Ze dacht dat hij die jongen met die snor kon zijn. "Voor boven." Ze herinnerde zich dat de jongelui gezegd hadden dat hij naar binnen mocht en dat het vertrouwd was. Hij vertelde dat bij een laatste inspectie van het huis hij haar verzameling blaadjes gevonden had. "En hoe is het met de Jaegeronderbroek?" Ze kon hem vertellen dat die in haar linnenkast lag.
Het probleem was nu Elizabeth. De ontdekking van de kleine en de buitenaardse waarneming van de man aan de telefoon hadden haar nuchterheid ernstig ondergraven. In het pand op de Gouw was al indringend gefilosofeerd over buiten zintuiglijke waarnemingen. Het was knap laat toen ze beiden uitverteld waren."Wat zeg ik tegen Elizabeth?" Ze keken elkaar aan en dat was voldoende. Opa vertelde, paste op, soms. Ze was tevreden.Dit slot van het verhaal is duidelijk shit. Je maakt je er weer met een Jantje-van-leiden vanaf. Een treurnis van een einde terwijl je zo aardig op weg was. Mogen we niet meer weten dan “een opa vertelde, paste soms op?” Je doet trouwens de waarheid geweld aan wat de leeftijd betreft. Elizabeth mag dan wel opa zeggen, dat doet ze tegen elke oudere man waarvan ze een leeftijdsverschil met haar moeder vermoed. Weet zo’n kind veel! Nee schaamteloos met de billen bloot over het vervolg en graag to the point en geen uitwijkfratsen of vaagheden. Daarbij merk ik ook nog op dat je onder de sluiknaam “ terug” pretendeert hier iets over te zeggen. Dat zijn een paar zinnetjes. Dus ga rustig verder broer, ik vertel je wel wanneer ik genoeg weet.
Wie dat tegen mij zei maakt eigenlijk niets uit. Tot mijn schaamte moet ik bekennen dat ik inderdaad, niet alleen in het slot van de geschiedenis, maar ook op een andere manier de zaken heb proberen weg te werken. Boven het verhaal staat dan wel met dikke letters Elizabeth maar in het register kom je het tegen onder de naam “Terug”. Binnen een paar weken ben je dit vergeten en het geheel kan het pad naar de vergetelheid inslaan, daar het niet meteen op te schoffelen is. Wij kunnen, wanneer we waarde hechten aan een bovennatuurlijke leiddraad , hier ook een aanwijzing in zien. Maar dat is andere koek.
Nu de kogel toch door de kerk is gejaagd mag er geen ontkomen meer aan zijn en breng ik werkelijkheid en de waarheid met enige gene toch maar naar voren.
Ze was tevreden, was het laatste waar we het over hadden. Die gemoedsgesteldheid werd dan ook ernstig ondergraven bij een aantal gebeurtenissen. Zoals moderne mensen en ook nodig voor haar beroep was ze in het bezit van een mobieltje. Voor de kenners zegt dit genoeg. Twitter en face book behoren tot de vaste uitrusting hiervan terwijl echt telefoneren eigenlijk een bijzaak aan het worden is. Dit niet uit financiële overwegingen maar dat heeft een andere oorzaak. Elke gemoedsbeweging of emotionele ophoesting dient aan de vrienden te worden gemeld. Dat vrienden bij sommigen zeer breed gespreid zijn en meer in de categorie bekenden thuis horen is een bijzaak.
Op een middag, juist toen het haar minder schikte, dat hebben vrouwen regelmatig, kreeg ze een melding op haar telefoon. Tot haar niet geringe verbazing en lichte verbijstering was hij het. Onder hij plaatste zich, de reeds jaren, verdwenen amant. De verloren minnaar, de absente vader wat men verder daarvoor mag invullen. Het kwam hierop neer dat hij weer contact met haar wilde opnemen.
Zijn gedachten hierover speelden al lange tijd in zijn hoofs, nu wilde hij een poging wagen en mogelijk een bezoek afspreken. Hij was ook verlangens zijn dochtertje te zien. Hij had gehoord dat het een meisje was. Natuurlijk was het centrale woord hierin hij. Nog geen syllabe over het haar wel uitkwam. Er van uitgaande dat er in de tussentijd niets voorgevallen was dacht hij de draad weer op te nemen. In de wisselingen daarop meldde ze hem dat dit haar niet uitkwam en hij niet binnen haar leven een plaats had. Daarop begon hij enige aandrang uit te oefenen aangaande zijn kind. Zij kreeg ter plekke een stevige migraine aanval, het kan ook een andere oorzaak hebben, maar toch. Gelukkig waren er weinig dringende afspraken en kon ze haar dochter bij de oppas halen. De enkele boodschappen waren zo gedaan, het kind gedroeg zich.
Ze had , hoe was dat nu mogelijk, in eens een enorme behoefte aan een gewillig oor. Opa meldde zich nog voor het eten en bemoeide zich als een gerenommeerde kok met de bereiding daarvan. Het kleuterhapje incluis. Dit gaf haar bezwaarde gemoed enige verlichting, hij had wel in de gaten dat er iets was. Nu was zijn gewoonte hier geen vragen over te stellen. Wanneer de tijd rijp is lijkt het vroeg genoeg, vond hij. Daar hoefde hij niet lang op te wachten. Ze proefde van de maaltijd, het kind at zich het buikje rond, opa had gekookt! Na het badje en het ponnetje lag ze te wachten op zijn verhaaltje, sliep met een gelukzalige glimlach binnen de kortste tijd.
Ze zat verkreukeld op de bank, de benen opgetrokken en staarde naar een willekeurig stopcontact aan de overkant van de kamer. Hij zat op de andere hoek en onderging de laatste berichtgeving bij het journaal. Met een schuins oog had hij de situatie aan de andere kant van de bank in de smiezen gehad en begon te vermoeden dat het een emotionele avond kon worden. Voorbereid hieraan het hoofd te bieden. Om een opening hiertoe te maken, stelde hij voor thee te zetten.
Na de uitgeschonken kruidenthee begon ze met enige aarzeling haar ervaring van die dag aan hem te vertellen. De facebook vragen van de ex passeerden met de daarbij ontloken emoties de revue. Hij luisterde onbewogen naar haar ontboezemingen.
De eis van de vader om zijn dochter te zien brachten haar nog verder van de kook. Hoe, ze was nog wel psycholoog maar ook vrouw, hiermee om te gaan. Uit de andere hoek klonk droog: “Is hij wel de vader?” Haar gezicht werd een vraagteken. “Bij een wens hoort van zijn kant ook een bewijs dat hij de echte vader is. Gezien zijn houding kunnen daar vragen bij gesteld worden. Ik zeg niet dat dit niet zo is maar bij de invulling van het vaderschap dient een aanwezig zijn te horen” “Je lijkt wel een advocaat”. zuchtte ze.
Alles, van het verleden viel als een verpletterende storm over haar heen. In de natuur zou dit voorzien zijn van gierende windvlagen , horizontale striemende regen en verpletterende hagelbuien. Geestelijk brak bij haar alles van wat zij in de loop der jaren met de moed der wanhoop overeind had gehouden. Tranen stroomden uit haar ogen terwijl ze troost zocht aan zijn borst. Hij legde beschermend zijn arm om haar heen en liet zijn beste overhemd aan haar tranen over. Dit had gelukkig een geweldig absorptie vermogen.
Schokkend en snikkend kwam ze enigszins tot bedaren en een toch nabij gelegen slab van de dochter werkte deppend en verschonend op haar rode opgezwollen gezicht. Ze lag nu stil tegen hem aan. Vaag met een verbijsterend ontspannen gevoel. Dit was in jaren niet voorgevallen, ze had het bij voorkomende uitzonderingen met een flinke douchebeurt kunnen redden.
Hij verbrak de gevallen stilte met: Mag ik je een klein verhaaltje vertellen? Ze lag roerloos.
Tussen de straattegels aan de rand van mijn tuin viel een zaadje van een klaproos. Dit was vorig jaar. Bij de ontkieming was er een probleem omdat de kier tussen de tegels erg nauw was. Ondanks dat verhief zich de plant in alle statie en bloeide, zoals alleen een klaproos dat kan. Aan de basis ontstond een storing, de kier was te nauw en de doorvoor te gering. De plant knikte als iemand in ademnood. Ik heb de tegel weggehaald en wat extra water gegeven. Om de vernauwing aan de voet te ondersteunen is een bamboestokje tot steun en stut. Ik heb gezien dat ze zich weer opricht en haar bloemen naar de zon richt. Misschien wil je de zin van dit verhaaltje tot je door laten dringen en van de betekenis hiervan gebruik maken.
Ze stond op om haar gezicht te wassen, keek in de spiegel naar de onttakeling, maar wist ook wat haar te doen stond.
Hij ging, ze kon het weer aan. Terwijl hij in de auto stapte keek hij nog even naar binnen, ze zagen elkaar.
Thuis trok hij een ander T shirt aan. Naast haar tranen rook hij ook een zachte vrouwelijke parfumgeur, hij wist, de hare. Zijn onverstoorbaarheid bij menige situatie en onderkoeld optreden bij calamiteiten wankelde nu een moment.
Later op de avond kreeg iemand uit het verleden een stevige mail. De uitgebreide analyse van zijn wensen werden feilloos gefileerd tot op het fijnste graatje. De botheid van het haar overvallen, de wens van het zien etc. etc. mocht helder voor hem zijn. Ze wilde geen contact, mogelijke andere neigingen bv. stalking moest hij maar onderdrukken. Mocht hij nog iets te wensen hebben dan kon hij zich melden bij haar advocaat. Ze ging naar bed, duidelijk aan alle kanten ongesteld, in het achterhoofd een verhaaltje over een klaproos ter geruststelling. Dit maakte met de ondersteuning van twee paracetamollen dat ze in slaap viel. Dit nu in Morfeus armen.
Een paar dagen later liep ze door een van de betere wijken naar het huis van haar confrère. Een psychologenpraktijk met een zekere bekendheid in de stad. Geregeld mochten ze met elkaar vergaderen of samenspreken, al dat dit uitkwam. Van de nabijgelegen parkeerplaats liep ze langs een architectenbureau, gekenmerkt door de eigenzinnige bouw, die zo klevend aan dit beroep. Niet dat ze dit hinderlijk vond maar stel je voor dat iedere professie zich daar mee ging bezighouden. Op een gereserveerde parkeerplaats ontwaarde ze een voor haar bekende auto. Dit model kwam met een zekere regelmaat ook bij haar voordeur tot stilstand. Het kon niet anders dan dat deze wagen aan opa toebehoorde en een merkwaardige schrikreactie trok door haar heen. De Nissan Cube was al eens onderwerp van gesprek geweest. Hij roemde de nuttigheid en gebruiksvriendelijkheid van zijn vehikel en begreep niet dat half Nederland er niet in reed. Gelukkig niet dacht ze, anders was mij niet opgevallen.
Bij de collega’s verliep alles volgens plan. Ze merkte nog , tijdens het napraten, haar ontploffing bij de benadering van haar ex. op. Men vond dit een geheel natuurlijke reactie. Hierbij liet ze de trooster onbesproken. Wel vroeg ze naar de merkwaardige bouwwijze van het architectenbureau. Het was haar opgevallen. De collega kende de architect en moesten toegeven dat deze over zijn privé leven erg gesloten was. Vaag gingen er geruchten over een zwaar ongeluk, kan ook ziekte zijn , binnen zijn gezin. Het fijne wist men niet.
Thuis gekomen ging de voordeurbel en zij schrok toen ze die opende. Voor haar stond de vroegere relatie in een duidelijk mindere uitvoering. Door het leven getekend en zeker gemangeld door de alternatieve sociale lagen in de moderne samenleving. Hij gaf blijk van een zekere onverschilligheid aangaande een behoorlijk gedrag, zette daarbij een voet vooruit als gedachte tot betreding. Zij hield echter de deur stevig in de hand. Hij wilde haar spreken om veel uit te leggen. Een moment van twijfel overviel haar, zou ze toegeven? In die milliseconden stond haar besluit vast, niet meer. Of de duvel hier mee speelde stopte er een min of meer merkwaardig en bekende auto bij haar stoep. Hij stapte uit en naderde het tweetal. Met een “sorry mag ik even” ging opa door de nu geopende voordeur. De ander kon niet anders doen dan een mompelend “ik begrijp het” en verwijderde zich. De gortdroge opmerking; “juist op tijd” kon ze van harte beamen. Een tevreden rust overviel haar bij zijn aanwezigheid.
Onder het eten en tussen een kleine babbelaarster door, vertelde ze dat ze zijn auto had zien staan bij een architectenbureau. “Mijn naam staat ook op de gevel”, merkte hij op. Nooit was er vraag naar zijn beroep geweest en nu leek hij ineens een stuk dichterbij.
Ook zei vertelde van haar bezoek een aantal huizen verderop. “Konden ze je nog helpen?” Bij het antwoord trok er een lichte blos over haar wangen. “Daar is een stokje voor gestoken.” Meer hadden ze niet te zeggen. Alles was duidelijk in de aanvaarding van zijn steun en toeverlaat.
Hij was weer de attente verteller bij Elizabeth, die als een echte vrouw, zijn aandacht probeerde te vangen met haar druktetjes.
Een goed glas wijn bij haar uitleg bij de antwoorden die ze op face book had gegeven aan de voorbije tijdgenoot bleken voor hem afdoende. Het zien van hem bij de deur moest genoeg zijn.
Het gewone uur vroeg om een gedag, hij moest een paar dagen tot een week naar een congres in Spanje, ze vonden het redelijk dat ze elkaar kusten.
Met een laatste zorgende blik op haar liefste schat dacht ze onder de deken te kruipen. Haar oog viel op het andere, al jaren onbeslapen. hoofdkussen. Een rode roos lag daar met een klein briefje “Sterkte, denk aan je.” De volgende dag maakte ze er een foto van. Nog maar niet op face book.
Er overviel haar toch een vorm van onrust door de benadering van de vroegere relatie. Je weet nooit wat hij zich in het hoofd haalt en zijn zin wil doorzetten. Ze besloot alle sloten na te kijken een grendel op de achterdeur en een bewegingsmelder tegen de schuurwand te maken. De plaatselijke bouwmarkt was zo bereidwillig een van zijn hulpjes te sturen om dit te bevestigen en af te regelen. hier miste ze een man in huis. Gelukkig waren er geen aanwijzingen dat er mogelijk iets mis kon gaan en haar gemoedsrust nam weer toe.
De architect zat in het vliegtuig naar Bilbao. Je werd binnen deze verschillende beroepen om de haverklap uitgenodigd voor allerhande samenspanningen maar je leert wel te selecteren. Vaak was het een reclame aangelegenheid van producenten. Hij was niet zo’n liefhebber van grote evenementen. Daar pronkten de bouwcoryfeeën graag met hun wereldresultaten. Altijd nauwgezet keek hij naar de deelnemende architecten hun naam, maakte een check van hun bureau resultaten en was pas geïnteresseerd wanneer die enigszins overeenkwamen met datgene wat hij met zijn klanten voor had. Als liefhebber van de wens dat men het in zijn bouwsel naar de zin had en tevreden kon rondwaren binnen de constructie. Zijn aandacht bij de collega’s was meer gericht hoe ze de mogelijke oplossingen hadden gevonden voor de opdoemende problemen. Eigenlijk maakte hij elke keer een diepe buiging voor die groep Japanse architecten welke zo prachtig die de lichtinvallen zo prachtig konden sturen binnen hun gebouwde ruimten.
Bij een min of meer selecte groep was het congres in Bilbao elk jaar erg in trek. De niet te grote verzameling kende elkaar, behandelde met respect de kennis en kunde de deelnemers. Hij werd dan ook bij zijn entree reeds meteen in de armen gesloten door de groep aanwezigen. Een vis spartelde in het water.
Een van de uitkomsten van dit bezoek was het contact met een bekend Japans architectenbureau. Ze beloofden hem een aantal boeken over origami te sturen. Bij de lezingen was het hem opgevallen dat die vouwkunde ook als dakconstructie werd toegepast. Men had daar herkend dat de spanningen in het papier prachtig overeen kwamen met die van de flinke daken, waar men daar erg van geporteerd was. Met de sterk oprukkende stroompanelen kon een huis energiearm gemaakt worden. Bij thuiskomst dacht hij er over eens te gaan praten met een aantal dames die hem zouden kunnen helpen met zijn vouwkunstige belangstelling.
Bij dergelijke congressen ontbreekt het natuurlijk nooit aan vrouwelijke belangstelling. Een vurige Spaanse blik zocht zijn ogen te vatten, er zijn ook vrouwelijke architecten en medewerksters werkzaam in de branche en op die congressen. Bij het lezen van zijn binnenkomende berichten ontwaarde hij een foto van een rode roos op een kussen. De gedachten die daar bij hem opkwamen deden voor hem het Spaanse vuur blussen.
Vanzelfsprekend kuierde hij op zijn gemak door het Guggenheim museum. Hij vroeg zich daarbij wel af welke windvlaag er stond die de papieren van de architect in deze vorm deden verstijven tot deze importantie.
Bilbao, zo comfortabel aan de Golf van Biskaye gevlijd liet hij achter zich. Nu mocht hij zich weer enige tijd overleveren aan de service van een bekende koninklijke luchtvaartmaatschappij. Dus op huis aan met de dingen die daar wachtten.
In een ander huis werd een vraag gesteld over “opa”. Kort en bondig zoals het uit een kindermond mag komen. “Opa weg?”
Ze vertelde haar schat dat opa naar Spanje moest voor zijn werk.”Naar Sinterklaas?” Waar haalt zo’n kind dat vandaan. Een woord is genoeg voor de kinderhersentjes om ter plekke de feestelijkheden van een jaar terug weer op te rakelen. “Nee, Sinterklaas woont in een andere stad, verder dan waar opa moet zijn.” Dit leek genoeg te zijn voor de nieuwsgierige wurm. Nu lijkt dat zo, altijd blijft in dat kinderhoofd nog iets draaien waar het een uur later mee komt. “Wanneer komt ie terug!” Duidelijk was wie ze met die ie bedoelde.”Ik denk zaterdag”, zei ze. Dit antwoord strookte niet met haar gevoelens, ze staarde een moment voor zich heen, in waarheid, ik hoop en verlang zo snel mogelijk. Gelukkig maakte haar werk en andere huishoudelijke beslommeringen het mogelijk dat de dagen bleken om te vliegen.
De opmerking van haar schat bepaalde haar weer bij de nachtelijke overpeinzingen en afwegingen over het wat te doen en welke gevoelens er steeds sterker gingen spelen, dit kostte nachtrust. Om nog maar niet stil te staan bij de zijne, steeds toenemende verwarring. Nu had het gebaar van zijn kant met de roos voor haar een aanwijzing, het kon ook nog een charmant niemendalletje zijn. Had dit enige betekenis. In de moderne tijd slingerde men met dit soort vroeger betekenisvolle waarden in de rondte of het niets was. Maar zo was hij niet. Dit resulteerde in een reeks diepe hoorbare zuchten.
Een appje op haar telefoon deed bloeddruk, hartslag en temperatuur duidelijk veranderen. Als het goed is land ik om 10 uur op Schiphol en denk om 1 uur voor je deur te staan, Goed?
Deze mededeling maakte van een ietwat rustige vrouw een duidelijk overactieve verschijning. Boodschappen, stofzuiger, afwas, bloemen kregen een duidelijke voorkeursbehandeling, zelfs een kritische blik in de spiegel en een de haarborstel moesten het geheel vervolmaken. Het kind speelde omstreeks die tijd gewoon met poppen en nietsjes. Druk in haar eigen wereld, eigelijk een kleine imitatie van haar moeder. Ze was in de keuken iets weg te zetten toen uit de voorkamer een meer dan luide kreet weerklonk.
“Opa.” Ze hoorde iets naar de voordeur roetsjen, dit nog wel met die kleine beentjes. Terwijl ze haar achterna liep, nog een snelle blik in de spiegel. Nog tijdens het openen van de voordeur ontglipte, in de vorm van een kanonskogel, de opening en vloog het paadje op. Hij kon niet anders dan dit samengebald vreugdevuur in zijn armen sluiten. Iemand eiste het stelen van de show op. Ze konden niet anders doen dan elkaar aankijken en de voordeur sluiten.
Met zijn arm om de kleine. Die wat tevreden aan een pop op de bank frunnikte, vroeg ze naar zijn wedervaren. Hij bleef hierbij in het vage en na het kopje thee wilde hij naar zijn eigen honk. Dit om de gegevens te ordenen, de zaken op te slaan en hij had nog een afspraak deze middag. Tegen half acht dacht hij terug te zijn voor het verhaaltje, dat was goed en hij ging. Ze zat boordevol, kon niet anders dan met de koter naar de eendjes in het park gaan. Daar op een bankje, wat zoekend binnen haar kennissenkring op face book. Eigenlijk voelde ze een buitengewone vorm van uitputting over zich heen komen. Dit alles na het passeren van alle opgedane ervaringen uit het verleden. Ze raapte zich geestelijk bij elkaar, je zou het een wederopstanding kunnen noemen, dit omdat zich vermannen niet bij een vrouw past. Plots stond ze op haar besluit stond vast, ze wilde de nieuwe uitdaging niet teleurstellen en hoewel met een lichte onzekerheid, die met openheid aanvaarden. Haar ogen glansden bij deze gedachten.
Hij was er volgens zijn afspraak. Het ukje, van het verhaal voorzien, sliep al voor de afloop.
Op de zo uitnodigende bank keken ze naar elkaar. Hij had een verrukkelijk fles destillaat uit Spanje meegenomen. Gevaarlijk bij herhaalde inname en slechts koud in kleine kelkjes te nuttigen. Zij had die middag al een aantal kleine hapjes gehaald, de Spaanse tapas pasten wonderwel in het geheel.
“Mag ik weten of je iets besloten hebt,” vroeg hij. Ik neem aan dat je deze week hier aangedacht hebt. In Bilbao was dit ook een hoofdonderwerp voor mij. “Als ik de huissleutel voor je neer leg en je die wilt aanvaarden zegt dit vertrouwen eigenlijk alles over wat ik heb bedacht.” “Zonder voorbehoud?” “Zonder voorbehoud.” Ze trok een doekje weg van tafel en hij zag een sleutelhanger met Cube daarop en een huissleutel. Hij pakte die.
De dagen die hier opvolgden gaven een voorzichtige ontwikkeling weer, zoals bij stekelvarkentjes heel voorzichtig, maar ontplooiden zich tot een feest van pure vreugde voor elkaar. Zij op haar werk, hij op het kantoor waren onderwerp van steelse blikken en een licht gefluister. De veel gehoorde vraag daarbij was, het zal toch niet waar zijn. Ook het onverwachte opduiken bij openingen en theatervoorstellingen gaf reden tot, ja wat eigenlijk. In ieder geval werden er vermoedens gekoesterd binnen de sociale bekenden. Gezien het verleden paste men er voor zich te dicht in hun omgeving op te houden en men hield het met een vriendelijke groet. Al naar gelang werd het mannelijk of het vrouwelijke deel van het stel met een meer dan gewone blik getaxeerd. Zo gaat dat in beschaafde kringen.
Het kwam dan ook niet geheel onverwacht uit de lucht vallen toen hij haar voorstelde met hem naar een , ja hoe noem je dat, inwijding van een door het bureau begeleid ontwerpplan te gaan. Het huis was nu, na veel strubbelingen bij bouw en toezicht gereed. De eigenaren wilden ter afsluiting voor vrienden, de bouwer en architect ook uitnodigen voor hun vernissage. Hij kende de opdrachtgever en wist de niet gewone gedachten bij het ontwerp te realiseren. Zijn bureau had wel de halve bouwwereld moet afstruinen om aan de wensen van de heren te voldoen. Het was voor haar een erkenning van haar persoonlijkheid dat hij besloot haar te introduceren binnen zijn kring. Ze voelde zich blij en trots bij deze uitnodiging. Dan maar meteen praktisch aan de slag. Geheel vrouwelijk dus kapper, manicure, met enige ervaren hulp, kledingkeuze. Ze wilde tonen hem waard te zijn, in vreugde.
Je kunt het geredelijk een moment suprème noemen toen zij naar zijn auto liep. Uiterlijk beheerst, innerlijk wilde ze wel gillen, ging ze naast hem zitten en deed de gordel om. Hij startte de auto niet, keek haar aan en een veelzeggend “prachtig” klonk uit zijn mond.
Een voorzichtige kus mocht voorafgaan aan de tocht naar het huis van de opdrachtgever.
In een van de prachtige lanen van het duindorp kon hij de wagen kwijt. Enige tientallen meters scheidden hen van het ingrijpend verbouwde pand. Nog voordat ze bij de voordeur stonden wist ze al dat dit grote zorg en aandacht had gekregen. Waar vind je een dakbedekking van brons? In de open deur stond de gastheer. Bij verder betreden verzocht hij het stel slofjes over hun schoenen aan te trekken. Voor haar stond nu vast dat ze niet een woning maar een kunstwerk mochten aanschouwen. Die gedachte werd bewaarheid tijdens de korte rondgang en het bekijken van een paar kamers. Alles met zorg en aandacht ingericht, de kunst loog er ook niet om. Gerangschikt en met de juiste belichting een museum waardig.
In de tuin hield nog een klein gezelschap zich bezig met wat we kunnen noemen; gezellige kout. Dat de eigenaren zich de gereedstaande versnaperingen bijeengegrist hadden kun je niet zeggen. Net als het huis alles in perfecte conditie.
Zij kende praktisch niemand van het gezelschap, haar partner bleek bij de aanwezigen zeer wel bekend. Tot haar verrassing was daar ook de psycholoog waar ze regelmatig contact mee had. Hij was vergezeld door de ietwat geheimzinnige vrouw die in zijn kantoor aanwezig was maar niet zichtbaar. Dit had haar altijd een min of meer mysterieus gevoel gegeven. Nu bleek ze vriendelijk, gereserveerd en uitermate in bepaalde vormen van oosterse wijsheid ingevoerd te zijn. Dit bleek toen ze met elkaar later in gesprek raakten en zij boeken over Zenn-Buddhisme en Mindfulness niet ongelezen had gelaten.
De gastheren waren zorgvuldig met het kiezen van hun gasten. Ze mocht met een rechter kennis maken die een verwoed verzamelaar was van penningen. Hij hield daarover een enthousiast betoog toen hij het over een bezoek aan een Amsterdamse maker daarvan bracht. Een cultuurhistoricus met zijn vrouw, amateur binnenhuisarchitect, gaven ook acte de precence. Zij bleek haar begeleider weer te kennen van de Alkmaarse architectenclub. Hij noemde zich faisseur des arts. Deze levendige oudere man was moeilijk te traceren in wat zijn werkelijke leeftijd was. Hij bleek een liefhebber te zijn in het verwerken van leer. Dit in hangende objecten, ontwerpen voor boeken en meer. Daarnaast bleek hij ook nog dichter en schrijver te zijn. Hier was ook weer een link naar de gastheer te leggen omdat die recent een boek had geschreven over zijn jeugd. Ze waren ook een pleisterplaats voor de gastheer en hun gewillig oor reikten ze aan de soms noden en leed van hun gast. Zoals het meestal gaat bij enige gelijk gestemden waren binnen de gesprekken voldoende raakpunten om de avond een smakelijke inhoud te geven. Links en rechts werden afspraken gemaakt om de diverse banden te verstevigen. Niet te laat, voor de oppas, bracht hij haar thuis.
Het was geen vraag of een moment van twijfel, ging hij mee naar binnen of niet. Ze had hem de sleutel gegeven en hij mocht het nodig vinden mee naar binnen te gaan. Er waren nog zo veel gaten binnen hun relatie die nog niet gedicht waren, dat elke vraag hierover niet goed kon vallen.
Een prachtig voorbeeld daarvan was dat ze nog nooit zijn huis gezien had. Ze wist waar zijn kantoor was, toevallig, maar waar hij woonde daarvan had ze geen benul. Deze vraag werd binnen een paar dagen oplost toen hij belde met de vraag of ze tijd had bij hem koffie te komen drinken. Hij gaf zijn adres in de Stad van de Zon. Nu kende ze Heerhugowaard praktisch niet naar de aanduiding en de straat was genoeg voor haar richtingzoeker in de i-fone.
Tot haar verbazingstond ze niet voor een vrijstaand huis met tuin maar voor een hoog flatgebouw. Wel is waar nieuw en verantwoord maar , vroeg ze zich af, een flat. Ze had in haar gedachten een andere voorstelling bij de woonruimte van een bekende architect. Bovengekomen viel haar meteen de ontstellende soberheid van het interieur op. Het was functioneel, gemakkelijk en rechtlijnig, er ontbrak iets. Ze voelde wel wat. In een hoekje stond een foto van een vrouw met een lachend kind aan haar zij, dat was het. Wel een volledige muurwand met boeken en een geluidinstallatie van wat zij dacht betere soort. “Dit is het dan”,zei hij onder de koffie. “Ik zag je verwonderd kijken, het heeft een reden waar ik niet graag over praat. Je hebt er recht op te weten dat ik een huwelijk heb gehad.” “Aan het fotootje te zien kreeg zo’n vermoeden”, zei ze. “Ze zijn bij een vliegtuigongeluk in Portugal om het leven gekomen. Ik heb onze woning toen verkocht, de spullen naar de wereldwinkel gebracht en deze flat aangeschaft. Het is een overlevingsplek in afwachting van andere tijden. Je begrijpt dat ik hier niet graag over praat en lange tijd nodig had dit te verwerken.” Ze zweeg en keek naar buiten, een weids uitzicht over een prachtige plas, in de verte een waterski installatie, werkend en al. Hier kwam weer zo’n moment waarin een opening naar de toekomst zich manifesteerde. Je voelde dat er iets in de lucht hing. Het was maar een woordje dat ze kon zeggen, twee letters “en”. “Ik heb iemand ontmoet, liever gezegd twee ze worden me steeds liever. De mogelijke plannen wilde ik ze voorleggen. Een mij bevriende makelaar maakte mij attent op een oud kavalje met een flink stuk grond aan de duinrand gelegen. Niet te dicht er op maar met een prachtige ligging. Het huisje verhuur ik al jaren en met een restrictie, van bij nodig hebben, een einde aan de huur. Ik wilde hen voorstellen daar een huis te bouwen als een basis voor de toekomst.” “Ik zou met mijn hele hebben en houden naast je willen staan, zonder enig voorbehoud” zei ze en vervolgde “Nachtenlang ben ik in de weer om alles te verwerken, ik vind dat ik dat verleden moet doorspoelen en met samen de weg voor ons op te gaan.””Dank je,” hij voelde haar warmte in die woorden. Ze reden achter elkaar aan naar haar huis, puk wachtte in ongeduld.
Ze maakten wel is waar er niet veel woorden aan vuil, waren natuurlijk wijs geworden en binnen hun kringen was dat genoeg. Bij dit alles waren ze in staat hun sluizen van genegenheid voor elkaar te openen, dit met een niet gedachte ongeremdheid; liefde geven zit in je.
Meer in het gewone ritme van het werk teruggekeerd merkte ze ’s avonds toch dat een oud verlangen weer de kop begon op te steken. Zijn entree bij haar was een bundel gedichten.
In de momenten van stilte merkte het verlangen om weer iets op papier te zetten duidelijker werd.
Je kunt het vergelijken met een croissantje liggend in de diepvries. Wanneer een grijpgrage hand dit in de hete oven legt begint het te ontdooien en te rijzen. De verrukkelijke geur en de goudbruine korst doet een ieder smullen. Deze vergelijking mag buitenom een poëtische opleving in de vervulling van een lang sluimerende wens. De dichteres in haar begon te ontwaken. Enige jaren later vond in een bekend Bergens museum de presentatie van haar bundel plaats, dit met meer waarde omdat ze hier een prijs mee gewonnen had.
Niet alleen zij maar ook bij hem begon de creativiteit te kriebelen. De Japanse kontakten werkten zo inspiratief dat hij er ernstig aan begon te denken zijn verre vrienden daar te bezoeken. Dit met het tweetal. Een kind van bijna vier moet toch tegen een reis kunnen, zeker in aangepaste zin. Hij wilde het haar niet aan doen samen te gaan. Daar voor was bij haar de broedzorg toch een tikje te sterk. Gelukkig had hij een zeer bedreven en zorgzame secretaresse die hij dit kon toevertrouwen. Zij mocht hier onderzoek naar doen. Dat ze dit deed was met een lichte spijt, waarom zij niet!
Hij kwam met zijn voorstel voorzichtig verpakt bij haar, maakte voor zijn doen, uitgebreid melding van zijn wegingen. Eigenlijk was dit een verkapte bevestiging van hun partnerschap. Anderen noemen dit huwelijksreis, dit vond hij met die inhoud, wat profaan. Ze vond dit een overweldigend plan, met wat ingebouwde zorgen over het uksel. Als die haar pop maar bij zich had waren daar geen zeeën te wild of bergen te hoog.
Ook Van Japanse zijde kwamen, onder vele buigingen, luide toejuichingen. Met de bekende gastvrijheid wilde men hen een onvergetelijke tijd bereiden. Zeg dat niet tegen Japanners, je weet niet wat voor heerlijkheden je te wachten staan.
Hier mag ik even onderbreken. Voor de goede orde ik ben de figuur welke de mij bekende maande beter uit de verf te komen met zijn verhaal. Dit met een zekere tevredenheid volgend mag ik zeggen dat het mij niet gaat om de verdere uitgebreide levensloop van de besprokenen, maar nu ik genoeg te weten ben gekomen, kan ik de schrijver danken voor zijn bereidheid meer te zeggen (dat is hem geraden ook)
Ter zijde heb ik gehoord dat zijn opmerking om in het huis vier slaapkamers te tekenen haar met een blos op de wangen ontvangen is. Naar het zeggen heeft een of ander neefje enige maanden later, het kan ook een half jaar zijn, het stel zien lopen in Haarlem. Hij kon de familie melden dat ze duidelijk zwangerschapsverschijnselen vertoonde. Het bekende buikje.
Besluitend, ik weet genoeg en ben dankbaar voor de wetenschap over hoe het met haar is gegaan, hem ken ik niet. Saluut.
